Samen met Isabella Roemer en Tessa Benning heb ik in heemskerk een aantal monumenten bezocht. We spraken af bij het gemeentehuis en gingen zo met de fiets naar bijvoorbeeld naar de Maarten van Heemskerck en de ezel.

 

De ezel

Officiële plaatsing: november 1988 op de hoek van de Maarten van Heemskerckstraat.

herplaatsing: 1994 burgemeester Nielenplein 

materiaal: brons

hoogte: ongeveer 90 centimeter

Schenking: Rabobank aan het gemeente bestuur van heemskerk

 

Al eeuwen lang is de ezel een soort van verbonden met Heemskerk. Niet alleen als symbool maar ook als bijnaam voor de inwoners van heemskerk. De verklaring hiervoor is te vinden in het verleden van dit dorp. Volgens de overleving waren de inwoners van heemskerk te arm om een paard te kopen. Dus werd er per ezel werden de tuinproducten naar markt en veiling getransporteerd. De heemskerkse werden als bijnaam de ezels genoemd. Nog steeds wordt heemskerk tijdens carnaval omgedoopt in ‘ezelenheem’. Opmerkelijk is dat de ezel niet eerst in klei of was is gemodelleerd, maar rechtstreeks uit een gipsen mal gemaakt. De ezel is naturalistisch op ware grootte uitgevoerd en heeft een mooie boedseerhuid. Alle vingerafdrukken van het modelleren zijn terug te vinden op de ezel.

 

De ezel heeft een hoge aaibaarheidsfactor. Hierdoor zijn de rug, de oren en de snuit in de loop der tijd geel glanzend geworden. Veel bronzen beelden die aantrekkingskracht bezitten hebben deze glimmende gepoetste plekken. Bij de herplaatsing is het dier met de snuit naar de Rabobank gezet. Om hem beter uit te doen komen is hij een slag gedraaid, waardoor hij qua richting net iets afwijkt van de bestratingspatronen.

 

 

 

Zonder titel

Officiële plaatsing: juni 1994 op de Hoek Deutzstraat

materiaal: keramiek op beton

hoogte: 1,60 x 0,60 x 0,75 meter

Het standbeeld heeft geen naam. De beeldtaal van Jan Snoeck is de laatste jaren vrij constant. Hij maakt voornamelijk keramische plastieken in de vorm van ‘mensstoelen’ in diverse vormen en maten. ‘Zonder titel’ is in delen opgebouwd rond een betonnen kern. De tegels zijn pasklaar gemaakt en vervolgens opgemetseld. Snoeck heeft veel van deze ‘stoel achtigen’ gemaakt.

 

Het kleurgebruik is nooit zo uitbundig als dat van de andere beelden. Meestal wit en zwart in combinatie met een andere kleur. De rechthoekige tegels zijn uit technische overwegingen van elkaar gescheiden door strakke naden. Door de kleurvlakken af te bakenen, kan welk stukje in een andere kleur geglazuurd worden zonder het gevaar dat de kleuren overlopen.

 

Glazuren is redelijk slagvast, het kan dus tegen water en vooral onderhoudsarm. Snoeck zijn werk is zeker toegankelijk en oefent grote aantrekkingskracht uit op kinderen. Als je op deze stoel gaat zitten voel je je de koning te rijk! Doordat het beeld een vriendelijke uitstraling heeft is het beeld van de meest geliefde kunstwerken in Heemskerk.

 

 

 

 

 

 

Het Maerten van Heemskerck beeld

Definitieve ontwerpopdracht: april 1998

Officiële onthulling: 15 november 1998

Materiaal: Brons

Afmetingen: 1,50 x 0,66 x 0,76 meter

 

In 1998 was het 500 jaar geleden dat schilder Maerten van Heemskerck in Heemskerk werd geboren. Behalve een grafmonument, dat de kunstenaar voor zijn vader oprichtte, bezat het dorp geen enkele tastbare herinnering aan deze beroemde plaatsgenoot. Reden voor de gemeente Heemskerk om 1998 uit te roepen tot Maerten van Heemskerck jaar en de schilder met een kunstwerk te eren.

 

Aan beeldend kunstenaar Ellie Baltus werd de opdracht gegeven een standbeeld te maken. Als voorbeeld heeft zij een schilderij van van Heemskerck gebruikt waar hij het Colosseum tekent. Het standbeeld is sterk anekdotisch van karakter en er valt heel wat aan te ontdekken. De schilder is afgebeeld in de klassieke houding, een gebruikelijke pose in de Renaissance. Daarentegen zijn de vormen waaruit het beeld is opgebouwd allesbehalve klassiek!

 

Te onderscheiden zijn onder anderen: een stuk fietsband, een autolampreflector, een fles, een koffiekan, een schedel, een stuk rupsband en een telefoonboek. Al deze objecten knoopt de kunstenares als een driedimensionale collage aan elkaar, waardoor een heel herkenbaar momument ontstaat. Het beeld zit vol met verborgen symboliek. Veel objecten verwijzen naar de geschiedenis en de functie van de geportretteerde. De urinefles en het opgeslagen boek met anatomische tekeningen verwijzen naar het feit dat Maerten van Heemskerck ooit als arts werkzaam was. De sculptuur is vervaardigd volgens een ambachtelijk en arbeidsintensief procédé. Van de gebruikte onbrandbare onderdelen zijn eerst wasafgietsels gemaakt. Vervolgens is de vorm uitgestookt, waarna de mal met brons is volgegoten.